Teruggave schilderij “Bloemen” van Lovis Corinth

De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België hebben in hun collectie een schilderij opgenomen met als titel "Bloemen" van de Duitse schilder Lovis Corinth (1858-1925). Het kunstwerk werd in 1951 overgedragen door de Dienst Economische Recuperatie, met de bedoeling er ruchtbaarheid aan te geven, zodat de familie van wie het tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gestolen, zich zou melden.

Het schilderij staat op de website van het museum met de volgende beschrijving: "Privé verzameling, geroofd door de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (ERR) in België, gerecupereerd door Leo Van Puyvelde na de bevrijding van Brussel, overgedragen aan de Dienst Economische Recuperatie en afgestaan in 1951 de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel". [1]

Het werd tot 2010 ook tentoongesteld in een zaal van het museum en het werd enkel omwille van een reorganisatie van het museum opnieuw in de reserves ondergebracht. 

Eind 2016 ontvingen de Musea een brief van een Duitse advocaat in opdracht van de nazaten van Gustav en Emma Mayer, met het verzoek om een herkomstonderzoek uit te voeren naar het schilderij op basis van de "Washington Principles on Nazi-confiscated Art". De brief bevat bijlagen waarmee het schilderij kan worden geïdentificeerd en waarin de herkomst ervan wordt beschreven.

De familie vertrok voor de oorlog uit Duitsland naar Engeland (via België) en de kist met onder meer dit schilderij werd door de bezetter uit een pakhuis in Brussel gestolen. 

Tussen 1998 en 2001 is een officiële commissie (onder auspiciën van de Kanselarij van de Eerste Minister), voorgezeten door Lucien Buysse, bijeengekomen om onderzoek te doen naar de bezittingen die tijdens de Wereldoorlog van joodse families werden geroofd, overeenkomstig de aanbeveling van de Conferentie van Washington (1998). Ze werd opgevolgd door een commissie "Schadeloosstelling", die in 2008 haar verslag indiende en 5.210 roofdossiers behandelde. In het kader van deze commissie werd door de familie Mayer geen enkel verzoek ingediend. De familie heeft enkel bij de West-Duitse autoriteiten een verzoek ingediend en kreeg aan het eind van de jaren zestig een schadevergoeding van 120.000 DM voor alle verdwenen bezittingen, waarvan 60.000 DM voor de schilderijen, waaronder de Corinth, die op 7.000 DM werd getaxeerd.

Juridisch gezien past België het beginsel van de "just and fair solution" toe dat door de Conferentie van Washington is gedecreteerd. De restitutiecommissie van haar kant heeft systematisch het beginsel toegepast dat schadevergoeding voor roof niet tweemaal kan worden toegepast, ongeacht of de schadevergoeding in Duitsland of in België heeft plaatsgevonden.

In een brief aan de MKSKB heeft het advocatenkantoor dat in opdracht van de familie Mayer handelde, bevestigd dat de Duitse autoriteiten de terugbetaling zouden eisen van de 4.090,34 euro die de familie Mayer reeds als schadevergoeding had ontvangen. De terugbetaling zal worden gevraagd na de teruggave van het schilderij aan de familie Mayer. Hierdoor wordt dubbele compensatie (schadevergoeding en teruggave) vermeden.

Staatssecretaris Thomas Dermine heeft in een brief (zie bijlage) aan het advocatenkantoor bevestigd dat hij instemt met de teruggave van het schilderij "Bloemen" van de Duitse schilder Lovis Corinth aan de familie Mayer. "Ik ben zeer verheugd dat dit schilderij kan terugkeren naar de familie van wie het werd gestolen", aldus Thomas Dermine, staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid. "Het is ongetwijfeld een klein gebaar, maar het maakt een laffe plundering goed en evenals vele andere kleine gebaren toont het aan dat wij het geloof in het zegevieren van het recht nooit mogen opgeven."